ADR Nedir?

ADR (Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması) tehlikeli maddelerin, insan sağlığına ve çevreye zarar vermeden, güvenli ve düzenli bir şekilde kamuya açık karayolları ile taşınmasını sağlayan bir sözleşmedir. “ADR” kısaltması, anlaşmanın Fransızca adı olan “Accord Européen Relatif au Transport International des Marchandises Dangereuses par Route”dan gelmektedir. ADR, 30 Eylül 1957 tarihinde Cenevre’de Avrupa Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Sekreterliği (UNECE) himayesinde hazırlanmış ve 29 Ocak 1968 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında meydana gelen kazaların önüne geçilmesi ve kaza sonuçlarının en aza indirgenmesi amacıyla taşımacılık kural ve standartlarını belirler.ve kişilere, mülklere ve çevreye verilen zararın amacıyla yürürlüğe giren bir anlaşmadır.

Tam olarak “ADR onayı” diye bir tanım bulunmasa da genel olarak tehlikeli madde taşımacılığında kullanılacak ambalajların, IBC’lerin, büyük ambalajların, tankların, konteynerlerin ve araçların ADR’de belirlenen standartlara uygun olarak üretildiğini gösteren sertifikasyona ADR onayı denmektedir.

ADR Bölüm 1.3 ve ulusal mevzuatta eğitimlerin kim tarafından düzenleneceği net olarak belirtilmemiş olsa da uygulamada eğitimler işletmeye TMGD hizmeti sunan kişiler tarafından düzenlenmektedir.

Tehlikeli madde taşıyan bir aracın, tankı ile birlikte “ADR Bölüm 9” şartlarını sağladığını gösteren belgeye T9 Belgesi denir. ADR mevzuatı gereğince, T9 Belgesi ancak aracın trafiğe tescil olduğu ülkedeki yetkilendirilmiş kurum (2014 Ocak itibariyle Türkiye’de TSE Yetkili Kurumdur) tarafından verilebilir. T9 Belgesi (ADR Araç Uygunluk Belgesi) aracın veya ekipmanın Tehlikeli Madde Taşımaya uygunluğunun doğrulandığı ve yetkili makamlarca düzenlenen belgedir.

Tehlikeli maddeler taşındığından, mutlaka kapalı bir şekilde (dökme taşımalar hariç) taşınmalıdır. Tehlikeli madde paketleri; normal şartlar altında, maddeler dışarıya sızmayacak şekilde imal edilmiş ve kapatılmış olmalıdır. Paketler yapılarına ve kapasitelerine göre farklılık göstermektedir. Tüm maddeler UN onaylı ambalajlarda paketlenmek zorundadır. Bu işaret; Test Detaylarını, Üretim Tarihi, Onaylayan Ülke vb. içeren bir kodlama sistemi ardında yer almaktadır.

Uluslararası standartlara göre tehlikeli maddenin sınıfını belirten ve bu tip yük taşıyan tüm araçlarda bulunması gereken etiketler en az 10 cm x 10 cm ölçülerinde olmalıdır. Can ve mal emniyeti açısından ayrı ayrı özellikler arz eden dokuz ayrı tehlikeli madde sınıfı, uluslararası etiket ve kod işaretlerine göre işaretlemeler ADR bölüm 5.2 ‘deki tanımlara göre gerçekleştirilir.

Gönderenin ve alıcının adının ve adresinin bulunduğu, tehlikeli maddenin UN numarası, miktarı, paketleme grubu, tünel kısıtlama kodu gibi bilgileri içeren ve gönderen tarafından düzenlenip şoföre verilen belgedir.

Şoföre verilmek üzere hazırlanan ve taşıma esnasında oluşabilecek bir kaza durumunda alınacak tedbirler ile taşınan maddelerle ilgili özelliklerin yazılı olduğu belgedir.

Taşıma ünitelerinde bulunması gereken teçhizatlar; her araç için, tekerleğin çapı ve taşıtın azami kütlesine uygun büyüklükte en az bir takoz, iki adet kendi başına durabilen ikaz işareti, göz durulama sıvısıdır. İlaveten her bir araç personeli için, bir uyarı yeleği (EN 471 standardında açıklandığı şekilde), kıvılcım çıkarabilecek metal bir yüzeyi bulunmayan (ex-proof) portatif aydınlatma aparatı, bir çift koruyucu eldiven ve göz koruyucu donanımdır. Bazı sınıflar için gereken ilave koruyucu teçhizatlar ise, araç personelinden her bir kişi için bir acil durum maskesi, kürek, kanalizasyon örtüsü ve toplama kabıdır. Araçların maksimum izin verilen brüt kütlesine göre yeterli sayıda ve kapasitede yangın söndürme cihazları bulunmalıdır.